this poem take from fb.

အၥာက၀ိမည္ဒယွ္တမႜာဂမႜဳိင္

 

အၥာက၀ိမန္ဒယွ္တွ္တမႜာ ေကုာံဂလာန္နိဒါန္ညးတံမခ်ဴေကွ္လ၀္ပႛဲလိက္တံဂွ္တံဂွ္၊၊ သႜပတ္မန္မဂႜဳိင္ဂႜင္ ပုိယ္မဂြံဆုိ၀္ညာတ္ေကတ္လ၀္ ဿအခိင္လၞဳဟ္တံဂွ္ ဒွ္ဒၞံင္ကြတ္တဲက်ာ္ေဇႝာ္အၥာအေသြာံဖအုိတ္ဂွ္ရ က၀ိက်ာ္ေဇႝာ္အၥာအေသြာံမြဲ ဒယွ္တွ္ေလာန္ႏူက၀ိမေသၞဟ္တံဂွ္တုဲ ယၞဳအၥာက၀ိမေသွ္ဒၞံင္တံ ဟြံျပာကတ္ေကြံေကြံ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ယၞဳအၥာက၀ိတံဂွ္ ညံင္ေကာန္မန္ပုဦ ေသၢာံတီေကတ္ပႜန္ဂွ္ ဗႝတ္မဂႜဲါဆုဪ ခ်ဴပတုိန္ထ႓းကုဪ ပႛဲမုက္လိက္ဗႜံက္လိက္ပတ္မည္ဏံရ၊၊ ပႛဲဂလာန္နိဒါန္ညးတံမခ်ဴေကွ္လ၀္ ပႛဲလိက္တံဂွ္တံဂွ္ ေလၞင္ဒဒွ္တ၀ွ္စလာဲညးတံ ဗြဲကမႝန္ ညးတံ ခ်ဴထမံက္လ၀္ကုီ၊၊ ယၞဳညးမေကွ္လိက္၊ အခိင္မေကွ္လိက္မပၱံသကၠရာတ္၊ ဂိတု၊ တၝဲဒိတၳှ မံက္ေစြက္၊ ဒႝဲါဒမံင္ညးတံမမံင္တံဂွ္ ဂြံတီေကတ္ ပႛဲဂလာန္နိဒါန္လိက္ညးတံရ၊၊ ဒၞါဂွ္ရ ဂလာန္နိဒါန္မစပ္ကုဪပရူဒဒွ္ညးတံ ဗြဲကမႝန္ဂွ္ အဲ ခ်ဴထ႓းကုဪရ၊၊ ကသပ္အဲမြဲ မံက္တုိန္ကႜဳင္သာ္၀ြံရ၊ ပ႐ူဒဒွ္အတၱဳပၸတၱိအၥာက၀ိမန္မဒယွ္တွ္ဂမႜဳိင္ ေသၢာံလၝတ္ဂႜဳိက္ဂႜဲါသၞာန္သၞဳက္တုဲ ယ၀္ေသၢာံတက္တရးပတိတ္ဏာ ဗႝတ္လိက္ကႝပ္မြဲကႝပ္ေဍာတ္မၢး ခုိဟ္သန္ေရာင္ အဲမခ်ပ္တၜသာ္၀ြံရ။

• က၀ိ က်ာ္ေဇႝာ္အၥာအေသြာံ (ဍဳင္ဗေဂါဟံင္သာ၀တှ)

လိက္ေလာကသိဒၶိေဍာတ္ ... (ဂလာန္နိဂုီ) လိက္၀ြံဆန္ဗၵဟ္ ဟုီတြံမြဲေတာင္၊ သကၠရာတ္ေရာင္ မြဲေတာင္ဟုီအာ၊ သကၠရာတ္တႝံ ပႛဲလၝီကႜံ႓ါ (၁၁၀၂)၊ ဂိတုမာ္ေဟင္ ပိမံက္ေသင္ဟာ၊ တၝဲၿဗၜဗတိ ဆန္အဒိကႜာ၊ ပယ်ာံတက္မြဲ ပႛဲဒိတၳှ႓ါ၊ နက္သတ္ဟုီဂၛိ ႓ါေစွာ္ပိကႜာ၊ လက္ကုံဟြံျခာ ပႛဲအခါဆန္၊ ေဒသ႒ာန္ကုီ ပုဦဟုီပ်းပႜန္၊ ရးဍဳင္ဟံသာ လေလာင္ျပာသန္၊ ကြာန္အေစြာံမာ နာမခုတ္ပၱန္၊ ခုတ္ယၞဳပကာန္ တလကြာန္ပႜန္၊ ႓ုိပ္႓ါအသ၀္ သၞီဓ၀္ခုတ္ပၱန္၊ သႛဳိက္ရတ္ပိကႜာ သဒၶါေလာန္သန္၊ သုိင္ဘာမြဲေဟင္ ဇေရင္ကြာန္ပႜန္၊ ပႛဲဘာဂွ္ၿပဲ လိက္၀ြံအဲဆန္၊ ေလာကသိဒၶိ ဒမႜိခုတ္ပၱန္၊ စုိပ္ဒတုဲလုိက္ ဒုိက္သုိက္ဟြံခႜန္၊ ၀ြံယမုလိက္ တုိင္ပမိက္ဇန္၊ မူဟုိတ္ေရာဂး လိက္၀ြံဒးဆန္၊ ႏူအဒိပႜန္ ဍဳင္ကၱၜေလာန္ကႛင္၊ ဍိက္သၞီဗႜာဲသၞီ အနိင္ထမႝင္၊ ဟြံမြဲကုဒုဟ္ ပဒုဟ္ဇၞာပ္တင္၊ ကတၜကၱာန္ကႛင္ ဇၞာပ္တင္အခါ၊ သာ္၀ြံတုန္ဂွ္ အဒိဒွ္ကႜာ၊ ကာလဂွ္ေရာ ပႛဲဗေဂါမာ၊ နာဲသာအံင္ပၛဳင္ စဍဳင္ဟံသာ၊ ဂြံဒွ္ျမဳ၀န္ ပုိင္မန္ဗမာ၊ ဟုိတ္စံင္ေပႜင္ညး လုံဍဳင္ရးကႜာ၊ သရာံပါပ္အုိတ္ ရာန္သကုိတ္သာ၊ မံင္ဟြံပုိင္ပၠာန္ ဒုင္ဟြံမာန္ကႜာ၊ တုဲကၱဳဪဒွ္ေဟင္ သပုန္ေသင္ဟာ၊ ဒဒွ္ပုဦကုီ ဟုီပႜန္မြဲ၀ါ၊ ၿပံင္တႝဟ္ဟာန္ ႒ာန္ဖာျဗကႜာ၊ ဟုိတ္သာအံင္ေဟင္ ပုန္အာေသင္ဟာ၊ ႏူဖာျဗဂး ပုဦဒးျပးအာ၊ လိက္ပတ္အုိတ္သုီ ေထာံေကႜံလုီအာ၊ ပုဦအာစုိပ္သြံ ကြာန္အေစြာံမာ၊ ပႛဲအေစြာံေဟင္ မံင္တၜေသင္ဟာ၊ သၞီ႓ုိပ္အသ၀္ သုိင္လ၀္ကုဪဘာ၊ ပႛဲဘာဂွ္ပႜန္ ပုဦတန္ဒၞံင္ကႜာ၊ ေကာန္ညးအေစြာံ ဂႜဳိင္တိတ္စြံဘာ၊ ကုဪဗေတာန္သၞတ္ လိက္ပတ္ဇၞာပ္ရာ၊ လိက္တေရံဂး ေထာံအုိတ္သအးအာ၊ လိက္ပတ္ဟြံမြဲ ပႛဲ႒ာန္ဂွ္မာ၊ သိက္အဲပဒး ဂြံပကတ္ကြးဘာ၊ ဂးတုဲအဲပႜန္ ဆန္ပၱိတ္လကၤာ၊ အဲဆန္လိက္ဂၛိ တႝံအဒိကႜာ၊ ၀ွ္အဲမဒွ္ ကာလဂွ္မာ၊ ႓ါေစွာ္မြဲ၀ွ္ တိတ္ဒွ္ဟြံျခာ၊ အဲႏြံပုိန္ေဟင္ အေစြာံေသင္ဟာ၊ သြက္ဂြံဗွ္ကႜဟ္ ဂြံေပႛန္ပႛဟ္အာ၊ သြက္ဂြံသွ္ဇ်ာဲ လံလာဲဗြဲသြာ၊ သြက္ေကာန္ကြးဘာ တီအာဂတ၊ သၞိက္ကုဪကြးဘာ ပညာစှခႜ၊ သၞိက္ကုဪညာဏ္သႜဲ နဲပကာရ၊ သၞိက္ကုဪဂြံကႜာ ပညာကႛင္ျပ၊ ပညာႏြံေဟင္ စှေရင္သဗွ၊ ပညာႏြံသၞတ္ ေလပ္ကြတ္စှခႜ၊ ပညာႏြံသၱဳိတ္ ဂြံေ၀တ္စုိတ္ရ၊ ပညာႏြံဆာဲ ဂြံေ၀င္ပဲါပႜ၊ ပညာႏြံကႜာ ဂြံေ၀တ္ကာယ၊ ကာယပါင္စုိတ္ ေ၀တ္မာန္အုိတ္ရ၊ ဂြံဗႜးဒဒုိက္ ဂြံသုိက္ဂတ၊ ဂြံဒွ္ထုိင္သး ဍဳင္ရးသဗွ၊ ဇၞာပ္ေကာန္ဂကူ အုိတ္သုီမူလ၊ ပႛဲလုိက္ဂြံသုိက္ ပလုိက္ဂတ၊ က႟းအတၱဘၜ သြ၀္ဂြံစၜရ၊ သာ္၀ြံစုိတ္အဲ ဗြဲႚကႏၱ၊ ဟုိတ္သာ္ဂွ္ရ ဒးပႜကြတ္ဆန္၊ အပႛဲဆန္ဂွ္ သာ္၀ြံဒွ္ပႜန္၊ ဒုဟ္ဆန္ဂႜဳိင္၀ုိတ္ သၨဳိင္ဗႜးအုိတ္သန္၊ ဒႝဲါညးမညာတ္ ေသသာတ္ဗုိန္ကၛန္၊ ညးမႏြံကႜာ ပညာဇၞံကၞန္၊ လုတ္ဆန္တလး ဂြးဂုိင္လ၀္ပႜန္၊ ႀယၜညးမြဲ ဂုဏ္မၿပဲသန္၊ ကုဪဒွ္ကုီရ ဆပမိက္ဇန္၊ ဟြံဒးဂႝပ္ ဂုိင္ပၛှပၛပ္ဆန္၊ ပဂ႐ုိဟ္ညိ ယုတၱိဂကန္၊၊...

လိက္နယသမုၿဒှ ... ညာန္အဲဗုီသႝာ္ရတ္ အုိတ္ကြတ္ဇၞာပ္တႜင္၊ နဲကဲကႜဳိက္ကႜဟ္သၞတ္ ကုဪဂြံတတ္ခလွင္၊ ေသၢဟ္ညာန္ျပဟ္က်ာ ေဇၞာ၀္ကာသဂၤ၊ ဂၿမံေဇြာ၀္ဗ႓င္ ဂုဪျမဟ္ခႜင္ဗၥှ၊ လ်းထ၀္ဂုဪသႜံင္ အဒိတ်ရံင္သှ၊ ေပႜင္ေကႜံဒမႜဳတုန္ ပႛဲေဃာပုႏၷမှ၊ ေသၢဟ္ညာန္တၞံတင္ ကုဪျမဟ္ခႜင္ဗစှ၊ က၀ိမစုိန္ဒွ္ တ၀္စရွ္ဂႜဳိင္က်ာ္ႀသှ၊ အေသြာံ၀ိဟာရ ထာဏမွာေဘာဂှ၊ ဘိကၡဳဂေကာံသင္ လတူသၵင္ၿဂှ၊ ဆန္လ၀္လိက္နာမ နဲယ်သၞဳၿဒှ၊ နဲဗုီမွာသၞိတ္ ဗတ္မန္တိတ္ဟုီပၛှ၊ ပုိတ္ဗ်န္၀က္က်တုန္ နဲဗုီသုႏၶရှ၊ ဂလာန္မဒွ္ၾကက္ နဲဗုီအိန္တကၡှ၊ ဇၞန္တြဳိန္ေလာကှ ဂႜဲါပၛှနဲအခ၀္၊ ဂုိန္တႝက္လကၤာဆန္ ဟုီေဖ်န္ဇမန္လ၀္၊ သတ္ဇန္တိကၡညာန္ နှဒါန္ဒွ္အသ၀္၊ ရးဟံသာ၀တှ ျမဳဍဳင္က်ာ္ႀသှထ၀္၊ ဟုီေဖ်န္ဇမန္လ၀္ ညံင္ထ၀္နာရှကာ၊ တႝံသကၠရာတ္ဂွ္ လၝီကႜံပိေစွာ္ကႜာ ( ၁၁၃၀ )၊ ပႛဲဖ၀္ရဂုိန္တုန္ မသုန္ေစြက္ျမာ၊ သုိက္ၾကပႜဳိတ္ေလာန္ညိ နာဍှပိဟြံျခာ၊ ပါတ္ေပင္ေလံဒၞံင္ပႜန္ ဂးပန္ဗိဇၨနာ၊ ပိျပာန္အခ၀္ကႝာတ္ ေဟာရာတ္ပထမာ၊ ႀတိယင္စႏၵခုတ္ န၀င္ဗုဒၶ၀ါ၊ ဒြါဒသင္သုိၾကၠ ႀကှသင္အဒိတ္တ်ာ၊ ဆတၱႀတှသင္စန္ သတၱပၛာန္ဗုဒၶါ၊ သုရပုိတ္ဗုဒၶ ျဂဟပုိတ္ဗုဒၶါ၊ ဒိတွှပန္ၿပဲ ဂၛိ ဟတွိနကၡတၱာ၊ စႏၵေကာံလက္သၞဟ္ လက္တူဂွ္အခါ၊ ဇၞန္႐ုပ္အခ၀္ ပၱဳိန္လ၀္ပႛဲ႐ုိတ္တာ၊ ဖုဪအဲေလၝာ၀္ျပင္ က်ာ္ဓ၀္သင္ကႜာ၊ ဂၿမင္ပညာေရာ ညံင္ဗုဒၶေဃာသာ၊ ဂုိန္ကႝက္လင္ကာဆန္ အုိႆုီဒြက္ဗႏၶာ၊ နဲက်ာ္ဇမႝးမာ ကုဪတုိန္စိတၱာညိ၊...

• က၀ိ က်ာ္ေဇႝာ္အၥာျဗၾကာဲ (ကြာန္ကံႏွာတ္ ကေဒါ)

• က၀ိ မင္ဍိက္လ (ဍဳင္မုတ္တၞ)

လိက္ပ႒မေဗာဓိ၊ လိက္သှဓတ္ ...အႀကီဳဒဒွ္ရ နာဲညးေခတၲပိ၊ သႜးဘုံကၞိန္သြဝ္ ေစွ္တန္ဂႜံဂဝ္မိ၊ ပထာဝရညိ သီုမန္ပိဘာသာ၊ ကဝိမင္ဍိက္လ နာမအဲေသင္ဟာ၊ ဟိုတ္ကံပကတူ ခႏွံလဝ္ႏူတမႜာ၊ ေဃာဒတိုန္ဗႜာဲ ေဃာဂႜဲါမိတ္ျပဝါ၊ ကံဂွ္ကႜဳင္ၾကတ္ေဆဝ္ ဒုကၡေဝဒနာ၊ ညံင္သၞးသိေႏၷ႐ု စွ္ဗၵန္စကၡဳဒြါ၊ ညံင္ဂိတုဒြံမတ္ၿဗဲ နဲဂွ္ဥပမာ၊ လံညိဗၵန္အာ သုီ႓ါနဲအႏၶ၊ ဒဒွ္မပိုင္ျခာ လကၤာကြတ္ဆႏၵ၊ ခ်ဴေကွ္ဟြံညာတ္ပႜန္ ပိုဒ္ဗ်ည္အကၡရ၊ ေသၢာံဆန္ဗၵဟ္လဝ္ညိ သၲီဳတိေရာက။ သၨိဳင္သန္လအိတ္ရ ဖုဪေဗၵက္ယာယသၞတ္၊ ပုိန္မႝိဟ္သုီပိုန္သြဝ္ လြှမာန္သုီဗြဝ္ရတ္၊ စသိုင္ဖဲလဲအၜ ဗြဲႀကၜအနာဂတ္၊ ဒဒွ္က်ာ္ႀတဲမြဲ ဟၞဲညးေပၲာံ႓တ္၊ ကုဪအဲဂြံဒွ္သၞတ္ ပႛဲအနာဂတ္ညိ၊ မတၞဍဳင္ပသီ ဟံသာၿပဲၿမိဂႜိ၊ မန္ဒိုင္သုီမႏၵ မၫွေဇႝာ္ဣိဒၶိ၊ ေပႝာဝ္ကဪုရးမန္ပိ ဇာတိဒွ္မၫွ၊ လမိုင္ဝါခ႐ူ ဍဳင္႓ါဒွ္မူလ၊ မဒွ္ဓိပၸတိကႜာ သႏၴာန္မိကုဪမ၊ ကာလစှဇန္ဆက္ ပိုဒ္ဗ်ည္အကၡရ၊ ပႛဲေဒါဝ္ျမဳဍဳင္မတၞ ေဒသသၺာန္ဖ်ာ၊ လၝီကႜံတရၜေစွာ္(၁၁၆၀) ဒွ္သြၜသကၠရာဇ္၊ ေျမကၠသုဪပုဏၰမှ ဒိ႒ှစွ္ပန္ကႜာ၊ ပႛဲတၝဲျဗၜဗတိ နက်တ္ႀကိတၲိကာ၊ ပယာံလက္မကဝ္ ဇန္လဝ္အကၡရာ၊ ဣိေႏၵာေဒဝတာ ႐ုီဗင္သႛံင္သြာညိ၊ ပႛဲေဒါဝ္ရးမန္ပိ ၾတးလဝ္ညာဏ္ညိတုဲ၊၊ ...

• က၀ိ မင္ေဒံေဍာတ္ (ဍဳင္မုတ္တၞ)

• က၀ိ ေကာအံင္ဇု (ဍဳင္လုိင္ဗႜဲ)

• က၀ိ မင္ဍိက္ဓ၀္ (ဍဳင္လုိင္ဗႜဲ)

• က၀ိ မင္ကိန္

• က၀ိ မင္ယ

• က၀ိ မင္ေဒ

• က၀ိ မထ၀္စုိပ္ (ကြာန္ဟင္ဂံါ)

လိက္သၞီစိင္ ...ဖုဪအဲမေလၝာ၀္ ဖ်၀္လ၀္ေသာစ႐ုိတ္၊ ဘယဥပဒြါ ေရာေဂါစွ္လၝီကုိတ္၊ ကုဪေဍံလာဲေလင္အုိတ္ ကုဪေဍံပႜဳိတ္ဟုံညိ၊ ထ၀္စုိပ္ဒုင္နာမ အဂၢမွာက၀ိ၊ ပႛဲရးဍဳင္ရှစိ သၝိတၜပႛဲဟာံဂံါ၊ ႀတၜေစွာ္အယုက္ေလာန္ ညန္ကႜဳင္ဇရာဗ်ာံ၊ ေကၱာ၀္ကႛဳိင္မတ္ဟြံသႛာံ ႏြံပယာံကာလမြဲ၊ ဟုိတ္လ၀္ေသာဗႝဳဟ္ ပၝဟ္လ၀္သူစ႐ုိတ္ပႛဲ၊ အႀကဳီတိပုိန္က်ာ္ႀတဲ ပႛဲဘ၀ဆဒၵန္၊ ဟုိတ္ၿဗၜမဒက္၀ဲ ပႛဲၿဂဳိပ္ေဟမ၀န္၊ ဒၞါႏူၿဗၜပႜန္ သၠန္ဒဲဒးလသာ၊ အႀကဳီတြံသတ္ဇာတ္ နိပါတ္ပႛဲဂါထာ၊ ဟုိတ္ႏြံ၀ါသႝာ သၞိက္ဂြံျပာကတ္၊ ပႛဲကုဪသကၠရာတ္တုန္ ဟုီပႛဳန္လ၀္အဆတ္၊ လၝီ႓ါကႜံ မသုန္ေစွာ္ဒွ္ေကႝာတ္၊ ( ၁၁၅၀ )ရာသှတြံၾကကတ္ နက္သတ္ပုဗၺသာန္၊ ဂု႐ုတိတ္ဒွ္တၝဲ လက္မိန္ကုံမြဲဟာန္၊ ၾတးပတိတ္လ၀္ညာန္ ပႛဲထာန္ရးမည၊၊ ..... သကၠရာတ္ဍဳင္လၝီ႓ါကႜံဒစာံေစွ္ာသန္ ဂိတုခႛဲသှပိေမာ္ တၝဲအၝာ ဇုိင္ေကႝဟ္စုိပ္ဒတုဲရ၊၊ ...

လိက္ပတၱစာရှ ...ထ၀္စုိပ္ဒုင္နာမ အဂၢမွာက၀ိ၊ သန္ထာန္မိကုဪမ ဇာတိညးဍဳင္ေရ၀္၊ တိကၡညာန္သၨဳင္ေက၀္ ရးေရ၀္ဂြံျပာကတ္၊ တရၜေစွာ္အယုက္ဂံါ ေဃာဂြံါဇရာထတ္၊ လွိင္မံင္ပႛဲလင္ကာ ႏြံကုဪအၥာရ၀တ္၊ ပႛဲကုဪကြာန္ဟာံဂါံ ၿပဲဗ်ာံစုိပ္ကႝတ္၊ နာဲငၝာ္တလစာ ဒုင္ကာရာဇာ၀တ္၊ ပႛဲရးဂြံျပာကတ္ ႏြံကုဪသစၥ၊ သႛဳိက္ဒၞံင္သာသႝာ ဆာန္ဒၞံင္ယ၀စဏ၊ သုတ္ဓမၼပါဒ ႀကဳီပတၱစာရှ၊ သၞိက္ကုဪခႝံေကႜာန္ ပႛဲကုဪရးမန္ဇှ၊ သၞိက္ပလ၀္သက္သှ ေဒါ၀္ဗနှရးဍဳင္မန္၊ သုီစုိတ္မေလၞာ၀္ ဟုီဖေအာ၀္ကုဪအဲဆန္၊ ပႛဲကုဪသကၠရာတ္ ကႝာတ္လ၀္ဟြံေယာင္ခႜန္၊ အတွစတၱလိ မြဲဟာန္ဒြိသတန္၊ သဟႆဟြံေယာင္ခႜန္ ပႛဲပလႅဂုႏၷ၊ ပႛဲကုဪရာသှမိန္ ေခ်ံဗ်ဳသိႏၶၜ၀၊ ဒိတွှစွ္သုန္ေဟင္ ဟုီေျပင္တၝဲဗုဒၶ၊ လက္သိင္ဒွ္ပယာံ ေဃာဂြါံေ၀ါသဒၵ၊ ဂုိင္ရပ္တပ္ပခ၀္ ပၱန္လ၀္ဘ၀ဂ္ဂ၊ တဲပႛဳဪသိသ ႀကဳီပတၱစာရှ၊ ဂုန္ေကာန္သံဘာခ်ဳိတ္ ပႛဲစုိတ္ဂႜဳိင္ကႜင္ဟှ၊ ကႜဳင္စုိပ္သၞီဂမွှ ပကုီလြှဂြံဒွ္အရွန္၊ အဲသၞိက္ကုဪျပာကတ္ ဗတ္ပုဦဘာသာမန္၊ ဟြံလွဲဟြံကႛန္ အဲတိတ္ဆန္လ၀္ေရာင္၊၊ ...

• က၀ိ မင္ေရာေဂါ ( ကြာန္ေၾက၀္ဏာ )

လိက္က်ာန္ေယ်တ္
...ဆန္လ၀္လိက္မြဲ ပႛဲရးမည၊ လိက္က်ာန္ေယ်တ္ရ လၝတ္နာမကႜာ၊ လိက္၀ြံကႜာတဲ ညးဆန္မြဲ၀ါ၊ လံေလာန္အဆတ္ ဂႜဳိင္ၿမိပတ္အာ၊ ဒကုတ္ဖလုတ္ ဇေမာ၀္သၢဳတ္ျခာ၊ ေစွ္တိုန္ဂႜဳိင္ေတာင္ ယတိေယာင္ယာ၊ ညာတ္လိက္၀ြံအဲ ပႛဲစုိတ္သိင္သာ၊ လိက္က်ာန္ေယ်တ္ေဟင္ ႏူတႝံေသင္ဟာ၊ ဂလာန္မန္သၞတ္ ေကႜံၿမိပတ္အာ၊ လိက္၀ြံတူ႐ူ ကႜာဲႏူဗမာ၊ ဟုိတ္မန္ဟြံမြဲ အဲဆုဪဒးကႜာ၊ သၞိက္ဂဟုဪညိ တမိမြဲ၀ါ၊ အဲဆန္ပၛှကႜာ မြဲ၀ါပႜန္ေရာင္၊၊
...ပင္မွိင္မြဲေတာင္ စုိတ္ပေယာင္ယာ၊ ပ႐ူဒဒွ္ ပုဦဟုီတြံကႜာ၊ ေဒသသန္ထာန္ ပႛဲတြာန္ေၾက၀္ဏာ၊ ဥဳံဘက္တိတ္က်၀္ သၞ၀္က်ာဘာ၊ ေဒသဂွ္ကႜာ ႏူတမႜာပႜန္၊ ဒႝဲါထာန္ဂွ္သအး လိက္၀ြံညးဆန္၊ သၞိက္တီယၞဳ က၀ိ၀ြံပႜန္၊ နဂွ္ဏာတဲ ယအုိတ္ဒဲသၠန္၊ ပႛဲအခ၀္ရ အခ၀္ဂပႜန္၊ ေသြာဏာတဲကႜာ သုီ႓ါမြဲဒြန္၊ အခ၀္ပိေဟင္ ခ်ဴေျပင္မြဲေပႝာန္၊ ဗွ္နာမအဲ ဂြံတီေလာဲသန္၊ သကၠရာတ္ဂွ္ ပုဦဟုီတြံပႜန္၊ လၝီ႓ါကႜံအၜ တရၜေစွာ္ပန္၊ ( ၁၂၆၄ ) ပိေစြက္ပႜန္ ပႛဲမာ္ပၱန္လ၀္၊ ဗတံတက္မြဲ နာံတၝဲသၝိသ၀္၊ အဲစှဇန္ေျပင္ ေလၞင္အခ၀္၊ သၠဳဪေစန္ဆက္အာ နာဂတ္ဆတၱ၀္၊ စှဇန္ေျပင္လ၀္ အခ၀္စကၠဴ၊ သၠဳဪဒွ္မၝဳဪ ပူဂုဪမႏၵ၊ ေသၢာံပင္မွိင္ေရာ ဖ်ဳိက္ဓ၀္ေသာတ၊ လိက္က်ာန္ေယ်တ္ရ ဆန္ပႜလ၀္ေရာင္၊၊ ...

လိက္ျဗရတ္ဣဏင္ကင္ရှ
...က၀ိဗႜာဲတၞိေဟင္ ပယ်တ္ဟြံေကင္လြှ၊ ပညာေလ၀္႓တ္ေဗ၀္ ညာန္ဘာန္အေပႜ၀္ကႛင္၊ သၞိက္စံေ၀င္ညာန္ညိ ဒမႜိဂႜဲါခ်ပ္ျဂင္၊ ယြံေဒ၀တၜသႝင္ မင္မြဲသာသႝာ၊ ဗုိင္႐ုီကႛံင္သြာညိ က၀ိ၀ြံဆန္ပညာ၊ မာံမံက္တုိန္ညးေကာ္ ႏူကႜာဟြံေဇႝာ္မာ၊ ႀကၜ၀ြံေဇႝာ္တုိန္အာ အစာခုတ္ယၞဳတဏွ္၊ ယၞဳတေရံေကႜံဗၵန္ တၞိပႜန္ဒုင္ဒယွ္၊ မင္ေရာေဂါတုန္ဂွ္ အစာခုတ္ဗၵဟ္နာမ၊ ယၞဳမိခုတ္ကုီ ေကႜံလုီအာတုဲရ၊ မာံေရာေဂါဒုင္နာမ ကာလလၞဳဟ္၀ြံ၊ ညးေကာ္မံင္ျဂဳျဂဳ သာ္၀ြံရေသင္ဟာ၊ ...... ပုံျဗရတ္ဒွ္ၾကက္ လၜဆက္ကႜဳင္ႏူက၀္တန္၊ ဂလာန္မဒွ္တင္ အုိတ္ဗုီျပင္ဇၞာပ္တန္၊ အဲတိတ္တလးဆန္ မြဲ၀ါပႜန္ရေသင္ဟာ၊၊ ...
...ပႛဲသကၠရာတ္ဂွ္ ကလင္ဟုီတြံအာ၊ လၝီ႓ါကႜံတိတ္ဒွ္ ထပွ္ေစွာ္ပိကႜာ၊ ( ၁၂၇၃ ) သြန္ပုဏၰမှ ဒိတၳှဒစွ္ပန္ျမာ၊ ပယ်ာံလက္ကုံၿပဲ နာံတၝဲဗုဒၶ၀ါ၊ သၞန္နကၡတၱ အကာသဂုဪျမဟ္၊ တြှဗြဳိင္သၞီစျႏၵာ ႓ါေစွာ္႓ါဟုီတြံ၊ ပယ်ာံတက္ပိဂွ္ ဆန္ဗဒွ္လ၀္လင္ကာ၊ သဗွဥပဒၵေ၀ ဒုေရကုဪေသၝာဲျခာ၊ သၾတဳသုီသႝ၀ဲ ဘဲယဲေ၀ဒနာ၊ ကာယ်ကုဪတန္သုိက္ ဇၞာပ္ပ႐ုိက္ကုဪပဲါအာ၊ သဗွေဒ၀တာ ဗုိင္႐ုီသႛံင္သြာညိ၊ ဒႝဲါဒႝဲါအဲ႓ုိတ္ဆန္ ပုိတ္ဗ်န္သုီယတိ၊ ပကုဪေယာင္ထဍိင္ ၀ိ၀ိင္မွာရာညိ၊ ႀကဳီပုံျဗရတ္စိ ကုိပ္အဒိပထမ၊ ဆက္ကႜဳင္ႏူတမႜာ ျပာကတ္ဒၞံင္ပႛဲေလာက၊ .... ပုံႏူတမႜာၿပဲ အဲဍိက္ဇန္ေျပင္ေပၠာံ၊ ေရွ္ေသွ္ရၜဂၜလ၀္ ဓ၀္က်ာ္ႀတဲႏူတႝံ၊ အတွအကၡရရမ္ ခဏံလ၀္သြက္သတၱး၊ သၠဳဪမိင္မန္ပိရး ဟုီပ်းလ၀္ညိဟုဦ၊၊ ...

• က၀ိ အဂၢဒိပၸ

လိက္သာရ၀ါန္ ...ပညာမစုိန္ဒွ္ကႜာ ညာဏ္မွာသၞိင္က၀ိ၊ ေလပ္ကြတ္ကာပ္ဗ်ဆန္ ပႛဲေဒါ၀္ရးမန္ပိ၊ ေပႝာ၀္ေဒသပိရ မန္ေဇႝာ္ကုဪဣဒၶိ၊ မန္ဒုိင္မႏၵကႜာ မန္ဒွ္ဇာတိ၊ ၾတးေျပင္ဓမၼဒါန္ ေသၢဟ္ဒၞံင္ပႛဲကုဪညာဏ္ႀတိ၊ ေလၞင္ပုိဒ္ဗ်ည္ကႜာ အကၡရာသုီကုဪပါဠိ၊ ဂျမင္ညာဏ္အၥာ ပုိင္ျခာေကတ္ဒမႜိ၊ အတုိင္အဲရာဒနာစိ လပကုဪၿမိပါ၊ ကုဪဒွ္က်ာ္မြဲသၞတ္ ပႛဲကုဪအနာဂတ္ကႜာ၊ လြှရိယက်ာ္ႀတဲသၞတ္ ပကုဪဂြံေဆာတ္မွာ၊ ကုဪဂြံကၱဳဪဒွ္ညိအၜ ႏုဘၜမွာေဒ၀ါ၊ ဂလာန္သၨဳိဟ္ဂႝက္ သၨဳိင္သာဒးဟုီအာ၊ ေဒ၀ေဇႝာ္ႏုဘၜ ဍိက္ရၜဂၜေသင္ဟာ၊ အဂၢဒိပၸ ဂးနာမအဲက၀ိကႜာ၊ ကာလစှဇန္ဆက္ ပုိဒ္ဗ်ည္အကၡရာ၊ လၝီကႜံသႝာံ စွ္ဒစာံဟဂြံမွာ ( ၁၁၁၈ )၊ ဒွ္သကၠရာဇ္ ကႝာတ္လ၀္ဇုိင္ပါဒ္သခ်ာၤ၊ သၸလ၀္၀ါသနာ ထာ၀ရညိ၊၊...

• က၀ိ နာဲသုနကၡ

လိက္သၞီရာံ ...အဲေျပင္လ၀္စိ သိဒၶိ၀က်၊ တုိင္လကၤာပႜန္ ေလၞင္ဆႏၵ၊ ပႛဲဍဳင္တုန္ရ ရာဇာဓနှ၊ ပႛဲရးေဒသ အင္၀က်ာ္ႀသှ၊ ယၞဳလိက္ပညှ သၞီရာံသှဒါ၊ ယၞဳက၀ိ သၞိက္တီညိဟာ၊ နာဲသုနကၡ နာမသဒၶါ၊ ဗြဲကမႝန္ကႜာ ဂႜဲါဆန္အာပၛှ၊ ဂလာန္သၨဳိဟ္နက္ ညံင္အိန္တကၡှ၊ ကုဪဂြံတီေရာ ဇၞာန္ဇန္ေလာကှ၊ တိတ္ဆန္လ၀္ပၛှ သၞီရာံကုဪသှဒါေရာင္၊၊... ...နိဒါန္ဟုီသၠဲ လိက္ရာံမြဲေတာင္၊ ဂမွှမြဲေရာင္ ၿပဲေဂႜါင္ဂကူ၊ ယၞဳညးခုတ္ ဂးဥတၱမ၊ ဥေယန္စက္ကုိင္ ဂႜဳိင္သန္ဂကူ၊ ဒၞံင္တၜတူ႐ူ ဒၢဴအိန္ရှပန္၊ ႏူဥေယန္သြံ ေကႜာံကုဪအဲဆန္၊ ပုံသၞီရာံဂွ္ ကႝာင္ဒွ္ဂႜဳိင္သန္၊ ပႛဲဍဳင္ေသံရ သၸျပာကတ္ေလာန္၊ ေ၀ါဟာမန္ဂး ကုဪစှပ်းဆန္၊ တလးသၨဳိင္ကႝာတ္ လိက္၀ြံ၀ါတ္သန္၊ ႏူဥေယန္အုဪ ကႜဳင္ကုဪအဲဆန္၊ အင္၀ေစတ္ကုိင္ က၀ိဂႜဳိင္ေလာန္၊ စုိပ္ဥေယန္ပႜန္ ရးမန္တြဳဪ၊ ငၝှဂႜိပ္ဇၞာပ္ဂႜံင္ အဲခ်ပ္ရံင္အုဪ၊ ပုံရာံဖအုိတ္ သှဒါဟုိတ္ဖုဪ၊ ဟုီစဟြံဒး ေကြတ္ရးတြဳဪ၊ က၀ိကႜာအုဪ ေဇႝာ္တင္ဃုဪၿပဲ၊ က၀ိတမႜာ ဆန္လိက္ကႜာတဲ၊ ညာန္ဘာန္ၿပဲလွဲ နဲအကာသဂင္၊ ဒႝဲါဟုီကႜဳင္ကႜာ ဟြံပါလႝင္၊ ညာန္နဲဍာ္ဆင္ တင္တွ္သၨဳိဟ္ေလာန္၊ ႀကဳီသၞီရာံဇှ ႀကဳီသှဒါပႜန္၊ လငၝဳဪတမး စှပ်းစုိတ္ဇန္၊ လငၝဳဪဘင္ဘုဲ ဟြံတီထုဲတ႟န္၊ ပႛဲစုိတ္အဲပႜန္ ခ်ပ္ဗုိန္စန္စာ၊ ခ်ပ္၀ါတ္ေကြံေဟင္ လိက္၀ြံေသင္ဟာ၊ ဖ်ဳိန္ဖ်န္ဆန္ကႜာ ခ်ပ္အာဟြံဒး၊ ခ်ပ္ရံင္ဇၞာပ္ဂႜံင္ ႀသဳိဟ္ညံင္ဒကး၊ လိက္၀ြံမဂး တလး၀ါတ္သန္၊ ႀကဳီသၞီရာံဇှ မိသှဒါပႜန္၊ ညံင္ကုဪဂြံဒး အဲတလးဆန္၊ အဲတလးဂွ္ ကႝာင္ဒွ္ဂႜဳိင္သန္၊ အဲေဇႝာ္အာရ ေမာဟဂႜဳိင္ေလာန္၊ ဟုီကႜာ၀ုိတ္ပႜန္ ဟုီပႜန္၀ုိတ္ႀကၜ၊ အယုက္အဲဂွ္ ဒစိတ္ေစွာ္ႀတၜ၊ ပႛဲစုိတ္အဲအၜ ေဍံကၱၜေလာန္သန္၊ ပႛဲစုိတ္ဟြံျမဟ္ လိက္လႝဳဟ္ဆန္၊ ပုံရာံ၀ြံဂွ္ ဂႜဲါပၱိတ္ဗၵဟ္ပႜန္၊ သၠဳဪဂြံတီအၜ ႀတဳံၿဗၜဇၞာပ္ဇန္၊ ပႛဲေစတ္ကုိင္ပႜန္ ဆန္လိက္၀ြံဂွ္၊ သကၠရာတ္သမၱီ လၝီကႜံပန္ေစွာ္ ( ၁၁၄၀ )၊ ဒစိတ္မံက္ကႝာတ္ ဒုရသာတ္ဂွ္၊ တၝဲသုိက္တက္ပိ သၞ၀္တၝဲဂၛိျမဟ္၊ ေျမကၠသုဪျပဟ္ ဒွ္နက္သတ္ကႜာ၊ ပႛဲလက္မိဟ္တုန္ ပႛဳန္အကၡရာ၊ အုိတ္ေဒ၀တၜ သႛၜစကၠ၀ါ၊ မႝးတံသႛံင္သြာ ႐ုီပညာညိ၊ ပႛဲေဒါ၀္မန္ပိ ဆန္လ၀္ညိတုဲ၊၊ ...

• က၀ိ ေကာန္ဍး ( ကြာန္ကႜအ္သတ္ )

လိက္ကကႜာ္ ...မင္ကိန္မင္ယေလံ မင္ေဒံသၞီက၀ိ၊ ဓယွ္မံင္ပႛဲကြတ္ဆန္ ပႛဲေဒါ၀္ရးမန္ပိ၊ စသုိင္မႝိဟ္ဖဲ ႀကၜတဲသၠန္ကႅိ၊ မဟာသၞိက၀ိ ကလွိေလာန္စၜအာရ၊ ဟံသာ၀တှပႜန္ ဍဳင္မန္ေဟင္နာမ၊ လမုိင္၀ါခ႐ူကႜာ ဍဳင္႓ါဒွ္မူလ၊ ဍဳင္ျဇာတိတ္ဟုီပႜန္ ရးမန္ဒမံင္ထာဏ၊ ပႛဲကြာန္ကႜံသတ္ပၠာန္ ဒွ္ထာန္မိကုဪမ၊ ဒွ္မံင္ဓိပၸတိ ဇာတိႏူမူလ၊ လမုဟ္၀ြံတုန္စိ ကြိေဍာတ္ေအာန္ညာဏ၊ မဒုင္လ၀္ယၞဳပႜန္ ေကာန္ဍးေဟင္နာမ၊ ဆန္ဗဒွ္လင္ကာပႜန္ ပုိတ္ဗ်န္အကၡရ၊ ပုံဗဂုီႏူတမႜာ ေကႜာန္ဏာဗၵဟ္ဆႏၵ၊ လိက္၀ြံကကႜာ္ရ ခုတ္လ၀္နာမကႜာ၊ ကာလစှဇန္ဆက္ ပုိတ္ဗ်န္အကၡရာ၊ ပႛဲကုဪသကၠရာတ္သၱီ လၝီ႓ါကႜံဒၥာံေစွာ္႓ါ ( ၁၂၈၂ )၊ ပႛဲဂိတုအသာတ္တုန္ စွ္သုန္ေမာ္ဟြံေယာင္ျခာ၊ သွ္ပတၜဓ၀္သတိ ရတ္ပိ၀ႏၵနာ၊ ညံင္ကုဪတႜေသႝင္သၞဟ္ ဇာပ္ရွ္ေဍာင္ဂႏၶာ၊ ညံင္မွာေလံဂၛိ ဂႜဲါရတ္ရဇိကႜာ၊ ညံင္မာလွာကာရ ဇန္ပၛှပုပၹကႜာ၊ လၱဴေကႝင္ပႛဳဪတဲစွ္ ေကမ္လြဟ္သႝာ္ပညာ၊ တတ္ပေဒါံဓ၀္ေမာဟ ပႛဲဒမႜဳစိတၱဂြါ၊ ဂုိင္နင္စှဇန္ဆက္ ပုိတ္ဗ်န္အကၡရာ၊ ရႏုက္ဗေပင္လ၀္ပၛှ ပါရမှေဟင္မြဲ၀ါ၊ အဲဍိက္ဗၵဟ္လ၀္ကႜာ လင္ကာကြတ္ဆႏၵ၊ ပတံကႜဳင္ပါရမှ ပၛှမံင္ပႛဲဒါန၊ မင္မြဲလ၀္ဓ၀္သှလ ပေဒက္မံင္ကာယပႜန္၊ ရာဒနာလ၀္ပၛှ ပါရမွှဟြံဂြံခႜန္၊ ပညာဓိကၿပဲ အဲဍိက္ပလ၀္ေပႝာန္၊ ညံင္ေသၢာံဒွ္ကႜာ ပါရမှအဲတိတ္ေကႜာန္၊ ပတိတ္လ၀္ပါင္တုဲပႜန္ မြဲတန္ဟြံေသင္ဟာ၊ ဖုဪကုသုဪအဲဂွ္ ကုဪျမဟ္ဂတကႜာ၊ ကုဪႏြံကုညာန္ရ သုတသုဪပညာ၊ ပေတာံ႓တ္ပကုဪမာန္ သုီညာန္ပရွ္က်ာ၊ အုိတ္သုီပိတကတ္ပႜန္ မြဲတန္ကုဪပုိင္ျခာ၊ သုီညာန္သမ္ဗိဒါ ကုဪျမာဂတညိ၊ အဘိညာန္ႀတၜတန္ ပကုဪဂြံခႜန္ညိ၊ ပညာကုဪစုိန္သၠဳီ အုိတ္သုီပႛဲဘုံပိ၊ စာဂမသုန္ဂွ္ ကုဪသၞဟ္ညှသာစိ၊ ပါရမှစွ္ဒမႜိ သုီကုဪပိေစွာ္ကႜာ၊ ကုဪဂြံဍဳိက္ေပင္ပႜန္ မြဲတန္ပကုဪျခာ၊ ဒုဪကုဪဒွ္က်ာ္ႀတဲ အဲပတၱဏာ၊ ကုဪျမာဂတညိ ဒမႜိဗြဲမသြာ၊ သတ္တံမဟှမံင္ ပႛဲကုဪဂင္သံင္သာ၊ ကုဪဂြံဟံင္ဖ်ၜဏာ ခန္လြာဍဳင္နှဗွာန္၊၊...

• က၀ိ မာံေတာအ္ ( ကြာန္တံင္ပိုအ္ )

• က၀ိ မဟာၾကင္

လိက္ကာကဒိပၸ ...လပုဟ္တဲစွ္ သၞဟ္ပဒုေမၼာ၊ လၱဴဒလာင္ေကႝင္ အဲေျပင္ပတူ၊ ေလၝာ၀္ဗုဒၶရတ္ အေထာတ္ေလာေကာ၊ ပတလကႜာ ပုိန္႓ါသုီေဆာ၊ ညိဟြံမြဲမာ တဏွာေကႜေသာ၊ ျဂင္တီဓ၀္သၞတ္ ၿပာ္သတ္ေလာေကာ၊ ဓ၀္က်ာ္ပႜန္သၠဲ ၿပဲေလာန္နေဂၣာ၊ ညးမဖအာေဒၢတ္ တုိင္ေလၞတ္ဓေမၼာ၊ ဓ၀္ဗက္မင္မြဲ သၝဲအပဲါေယ်ာ၊ ဇုိန္ကုဪတသုိက္ သတၱလုိက္ေရာ၊ သာ္၀ြံဂုန္ဓ၀္ အသ၀္ေလာန္ႀသဲ၊ နဒကွ္တဲ အဲေလၝာ၀္ပူဇာ၊ သင္အရှယ်း ကြးက်ာ္ဗုေဒၶါ၊ ဟုိတ္ကလင္ ပင္မိင္ဓေမၼာ၊ ႏူသန္ထာန္သအး စႛးေကႜံေရာေဂါ၊ ဒွ္တိပုိန္ေရာ သတ္ပႛဲေလာက၊ နခႜံသၞိပ္တဲ အဲဍိက္ေလၝာ၀္ပႜ၊ ေလၝာ၀္ဇုိင္အစာ မဟာဂုဏ၊ ေပၠင္ပၠတ္လ၀္အဲ ပႛဲကြတ္သဗွ၊ ညံင္ေသၢာံစိုပ္သိတ္ ပၱိတ္ျဇဟတ္ရ၊ ခ်ဴကုဪေပႛန္ဗွ္ တင္တွ္နဲယ်၊ ညးေကာန္စၜကုီ သုီလမုဟ္ရ၊ ကႜဳင္႐ုီေဆာံမ ညာဏအဲညိ၊ ဒႝဲါအဲခ်ပ္အာ လၸကုဪပါၿမိ၊ စိႏၱာက၀ိ ညိလၸကုဪေယာင္၊ ပေရာဒဒွ္ အဲတြံကုဪေရာင္၊ နေသာတဂႜံင္ ထံင္ကလင္ညိ၊ နာမအဲကႜာ မဟာၾကင္ဂၛိ၊ ပလ၀္၀ါသႝာ ပႛဲရာက၀ိ၊ အယုက္အဲအၜ ပိေစွာ္ႀတၜဂႜိ၊ ကာကဒိပၸ လိက္ရဆန္ဂၛိ၊ သြက္ထၸဳဦဗႜာဲဘာ ဗွ္ကႜာအဒိ၊ မြဲ႓ါႀတၜသၞတ္ အတွဆတ္ဂၛိ ( ၁၂၆၈ )၊ လၞိဟ္သကၠရာတ္ အသာတ္ၿဇဳံစိ၊ ပန္ေစြက္ယုတၱိ သတီညိဗႜာဲဘာ၊၊..copy in ......http://monmanuscript.blogspot.com

လမ်ီဳမည္ဂွ္ အေရ၀္မည္ရ။ အေရ၀္မည္ဂြံဗိုန္ဂွ္ လိက္ေရာင္ ဗဗိုန္ပခိုင္ကဪ။
ဟိုတ္ဂွ္ရ လမ်ီဳမည္ ညံင္ဟဂြံတိတ္အာ ႏူမည္ဂွ္ အေရ၀္မည္ မည္ဟီုညိ ဂးညိ။ လိက္မည္ဂွ္ မည္ကတ္ညိ ခ်ဴညိ။
Mon, If you don't breathe, there is no air. If you don't walk, there is no earth. If you don't speak, there is no word.

ရာဇဝင္ဟံသာ

The Mon are the earliest known inhabitants of lower Burma. They founded an empire, and introduced both writing and Buddhism into Burma.

In the year 573, two Mon brothers, Prince Samala and Prince Wimala, founded the Mon kingdom Hongsavatoi at the present site of modern Pegu. This kingdom flourished in peace and prosperity for several centuries until it was occupied by the Burman dynasty.

In 1757, the Burma ruler U Aungzeya invaded and devastated the Mon kingdom, killing tens of thousands of Mon, including learned Mon priests, pregnant women, and children. Over 3,000 priests were massacred by the victorious Burmans in the capital city alone. Thousands more priests were killed in the countryside.

The surviving priests fled to Thailand, and Burman priests took over the monasteries. Most of the Mon literature, written on palm leaves, was destroyed by the Burmans. Use of the Mon language was forbidden, and Burman became the medium of instruction.


Mon people were persecuted, oppressed, and enslaved, and countless people were burned in holocausts, like the Jews before the Nazis. Mon properties and possessions were looted and burned throughout Burma. Mons fled further south into Burma's Tenasserim Division and east into Thailand.


Unfortunately, the oppression of the Mon people has persisted to the present day. Follow this link for Mon history since WWII.

The History of the Mons

The Mons were one of the earliest peoples settled in Southeast Asia. According to the Brumese chronicles, they were the first people settled in Burma as well, immigrated from some where in central Asia several centuries before the Christian Era. Linguistically, the Mon language belong to the Mon-Khmer family.
In the beginning they settled in the area between the lower Salween and Sittang rivers, and established the kingdom called Suvannabhumi, which is mentioned in the early Indian literatures and Chinese records. Around this time there was another state called Pyu centered at Sri Ksetra near Prome in central Burma, to the north of the Mon kingdom. The Pyu people ethnically the Tibeto-Burman, constructed Buddhist monuments and made Brahmanic artifacts. Several Arabic geographists called the country of the Mons Ramannadesa, derived from the ancient Mon word Rmen meaning the Mons themselves. In contrast, the Burmese called the Mons Talaings, derived from Talingna, a place name in southeastern India.

According to the chronicles, the Mons were the people who constructed the Swedagon Pagoda in Rangoon about 2,540 years ago. However, what is obvious is that the Mons introduced Buddhism into Burma for the first time. In the third century B.C. according to the chronicles, Suthammavadi or Thaton, the center of the Mons at the time, had close contacts with India particularly during the time of King Asoka, who sent missionaries called Sona and Uttara to Suwannabhumi.
One of the Mon chronicles mentions that the Mon kingdom at Thaton was established in 302 B.C. by two princes of an Indian king called Tissa. This first kingdom of the Mons had 59 kings who succeeded the founders of the dynasty. The Mon kingdom at Thaton actively contacted and traded with India and Lanka, and received Indian civilization in various aspects including language and religion, particularly Hinayana Buddhism. In fact, the Mons played the role of introducing Indian culture to other peoples in southeast Asia, such as the Burmese, the Thais and the Laotians. Besides the religion, the Mons had an advanced knowledge of agriculture. They were experts in irrigation, and turned the river basins in Lower Burma into fertile paddy fields.

In the 8th century, the Pyu's capital was moved to Halin to the north. In 832, Nan Chao from the south eastern part of China invaded north of Burma, and took many Pyus as war-prisoners back to Nan Chao. Those survived Pyus moved south and settled near Pagan in 849, but never again powerful. Their weakness brought about the emergence of another people called Marmma or Burma, who from the 9th century immigrated into Burma from the border area between China and Tibet.
Soon afterwards, they took the initiative over the Pyu's territory, and since then the Pyus never again appeared significantly in the Burmese history. While the Pyus were invaded by Nan Chao, the Mon kingdom at Thaton expanded its power to the Irrawaddy river basin in central Burma. Subjugating the Pyus under their control, the Burmese became powerful and tried to invade the Mons in the south, who pulled back to their original place. This time the Mons founded their capital at Pegu (Hamsawadi) in 825, having two princes called
Samala and Vimala as their chiefs. The chronicles include 17 kings who ruled Pegu from 825 to 1043. In the 11th century Thaton became weak caused by invasion conducted by King Anurutha of Pagan. The victorious king brought from Thaton not only the war-prisoners and various treasures, but renowned monks and holy Buddhist scriptures, including the Mon King Manuha. Mon chronicles lamentably record this event that the Great Thaton was totally devastated and left entirely deserted.
King Anurautha's reason to invade Thaton was to have enough monks in his kingdom to reform Buddhism there, which was Tantric with full of declined elements, practiced by the Ari sect followers. The king was very much concerned with the Buddhism in his kingdom and he wanted to convert his people to Hinayana Buddhism, which at that time was prevalent in Thaton. At the beginning King Anurutha asked King Manuha to send him the Tripitaka conserved in Thaton, following the Shin Arahan's advice, who was a Mon monk devoted himself on the Buddhism reform activites in Pagan. King Manuha refused and naturally King Anurutha took the chance to invade Thaton with his powerful army.

Although the Mons lost in the battle, their culture prevailed in their victor's court. For example, the Mon language replaced Pali and Sanskrit which had been the religious languages employed to make inscriptions. Theravada Buddhism from Thaton had the largest followers in Pagan. Thaton continued to have a close religious contact with Lanka which had long been the center of Theravada Buddhism, later spread into all countries in Southeast Asia. To put the Mons under his rule, the following King Kyansittha had one of his daughters marry a Mon prince. Later they had two sons, and one of them became Kyansittha's successor called Alongsitthu, during whose reign Pagan could have the whole control over the Mons.
Besides, during the reign of Kyansittha, inscriptions were made in both Mon and Burmese languages. Some of the inscriptions were also made solely in Mon, freely expressing the superiority of the Mon culture over that of the Burmese. The Mons remained under the Burmese control until 1287, when Pagan was destroyed by the Mongols. The Mon leader called Wareru, a son-in-law of Ramkhamhaeng re-established independent Mon kingdom at Moulmein. Moulmein remained as the capital of the Mon kingdom until 1369, when the capital was moved back to Pegu. Until the reign of King Ratchathirat, Pegu or Hongsawadi was the most important trade center in the Gulf of Bengal. The zenith of the revived Mon kingdom was during the reign of King Thammachedi from1472 to 1492.

In 1551, the Mons again was invaded by the Burmese during the reign of Tabinshweti, and the Tong U dynasty of the Burmese ruled Thaton until 1740, when Sming Tho Phuttiket

ပ႙ု

က်ာ္တံၠပဥၥလိုင္ ဌာန္ေဒသမၪ္....
ႏြံရးခန္လြာ အၾကာဍဳင္ၐါ။
မတၲမကီု သီုမတ္မလီု
သာယာေကြံေလာန္ ပိြဳင္ၐ႘သင္ေလာန္
ကဍတ္ ၐ႘ျဂာင္ သီုကႝုၐါသြာင္ ပါင္ၐ႘ႏြံဂၜဳိင္

ျဂဳျဂဳျဂီဳျဂီဳ ကၜဳင္ေလၛာဝ္ညိအဵ........။

ၐိုပ္ထဝ္ေဗၢတ္မတ္ .......လဿဳဒှာဏံဝြံဗီုရုပ္သဿိင္ၐိုပ္ထဝ္ဂွ္ေကၜံဗၵန္အာတုဲ
ဒွ္အာရုပ္ဂအုပ္မြဲရ........ဌာန္ဍဳင္မတ္မလီုကဍိဳပ္ဗၵန္ဂၜံင္အာမတၲမေတံရ....

ကေလာပ႙ုမၪ္
ထိင္ဒက္လဝ္အခိုက္ကၷာ
ေယန္သနာင္မၪ္ပ႙ု
ေက်ဝ္ေဂါဝ္ေကြံရ
ယြံကေလာမဥ္
so proud of our relative .She is keeping our culture
and also beautiful girl,

happy for university student,proud of them,မိက္ဂြံမိပ္လဟိင္ဘဝကြးဘာတကၠသိုလ္
မှဳံကႝု ကဆံင္ပညာ ညးေလာကတံေကြံေကြံရ....... ဆဂးဘဝအဲဂွ္........